ترکمن، بندر ترکمن، بازی ها

ترکمن، بندر ترکمن، بازی ها، آی تَرک، گُون ترک (ماه می خوام، آفتاب می خوام)

تعداد: دو گروه

جنس: دختران

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و مقابل هم صف می بندند و شعرهایی را به صورت سوال و جواب می خوانند. گروه اول می گوید: «آی ترک، گون ترک» (ماه می خوام، آفتاب می خوام) و دستۀ دوم جواب می دهد که آنها باید به خواستگاری بیایند و دستۀ اول مشخصات دختر دلخواه خود را که باید پولدار باشد و خدمتکار داشته باشد می گوید. دستۀ دوم به آنها می گوید که برای بردن دختر حمله کنند و آنها هم هجوم می آورند و یکی از دخترهای دستۀ اول را می گیرند. اگر موفق شدند، دستۀ آنها برندۀ بازی است.

قزل ایاغ، 634: 1379

ترکمن، بندر ترکمن، بازی ها، ساقچی – آشاک          

تعداد: گروهی

جنس: هر دو

گروه سنی: کودکان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: کودکان دایره ای می زنند و یک نفر ترانه ای را می خواند که به این ترتیب شروع می شود «اگنه، اگنه» «اوجی دگنه» و بازیکن در موقع خواندن به یک یک بچه ها اشاره می کند. آخرین بند شعر «بیلی باغلی» به هر کس که افتاد باید از بازی کنار برود. در آخر فقط دو نفر باقی می مانند. در اینجا شعر دیگری می خوانند که مضمون آن تعیین کنندۀ خوب و بد بودن است. آن کس که خوب باشد نگهبان می شود و آن کس که “بد” به او بیفتد باید خم شود تا دیگران از روی او بپرند. نگهبان هم نباید بگذارد کسی بر دوش بازیکنی که خم شده سوار شود و باید آنها را با لگد براند. اگر لگد او به کسی بخورد جای نگهبان با او عوض می شود.

قزل ایاغ، 665: 1379

ترکمن، بندر ترکمن، بازی ها، گِرُش (کشتی ترکمنی)

تعداد: 2 نفر

جنس: مردان

اشیاء: شال به تعداد کشتی گیران

گروه سنی: بزرگسالان

محل اجرا: فضای باز (محلی با خاک نرم)

زمان اجرا: جشن ها، عروسی ها و سایر مراسم

نحوه بازی: تماشاگران دایره وار روی زمین می نشینند و کشتی گیران مدعی هر مرحله هم در گوشه ای از زمین گرد می آیند. ابتدا جایزه کشتی که معمولاً وجه نقد یا پارچه است و «بایراق» خوانده می شود، اعلام می گردد. ادارۀ کشتی توسط پیش کسوتان کشتی صورت می گیرد. ابتدا پهلوانی حریف می طلبد و وقتی حریف به میدان می آید، داور به هر یک شالی می دهد و هر بازیکن شال حریف خود را تحت نظارت داور به کمر او می بندد و بازی در حالی آغاز می شود که هر بازیکن دست در شال پشت کمر حریف دارد. در این کشتی هر گاه دست یا زانوی یکی از کشتی گیرها به زمین بخورد آن بازیکن کشتی را باخته است. سرشمه یا پیک کردن، با داکی و آیاق کاکمه از جمله فن هایی است که بازیکن می تواند با استفاده از پا به حریف بزند.

قزل ایاغ، 678: 1379

ترکمن، بندر ترکمن، بازی ها، یارالیم

تعداد: دو گروه

جنس: هر دو

گروه سنی: نوجوانان

محل اجرا: فضای باز

نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و هر گروه چند نفر را به عنوان ریش سفید یا آق ساقال انتخاب می کند. ریش سفید ها وسط زمین می روند و با مشورت هم سوال هایی را طرح می کنند و با شعر از هر دو دسته سوال می کنند. هر گروه که پاسخ صحیح داده، گروه دیگر را تعقیب می کند. اعضای گروهی که مورد تعقیب قرار گرفته اند اگر بتوانند از میان افراد تعقیب کننده بگریزند و خود را به خط بازی گروه مقابل برسانند در امان خواهند بود. اما اگر قبل از رسیدن به خط اسیر شوند می سوزند و از بازی کنار می روند. در هر نوبت که سوال هایی طرح می شود، بازی به همین صورت ادامه پیدا می کند تا یاران یک گروه کلاً اسیر شوند که در این صورت باید به افراد گروه مقابل کولی بدهند.

قزل ایاغ، 687: 1379