فارس، اراک، هنر، فیلم مستند

فارس، اراک، هنر، فیلم مستند، “خیالی سازی”

نام کارگردان: ناصر پویش

زبان: فارسی

زیرنویس: ندارد

سال تولید: 1389

زمان: 21/14 دقیقه

موضوع: نقاشی قهوه خانه ای

فیلم در مورد نقاشی قهوه خانه ای است که خود نقاشان که این کار را می کنند “خیالی سازی” می گویند به کار خودشان. ایمان به خصوص در تصاویر مذهبی اساس کار و ایهام و تخیل در این نقاشی راه ندارد و مستقیم موضوع خود را می گویند.

علت نام گرفتن قهوه خانه ای، فضای کار این نقاشان و کاربرد نقاشی شان بوده است. صورت ها گرد و ابروها به هم پیوسته و چشم های درشت انسان زیبای آرمانی که از خصوصیات مکتب زند و قاجار است که برای اولیا مذهبی و انسان های تاریخی ایران کشیده می شود. قهرمان ها بزرگتر کشیده می شوند، بزرگنمایی که در نقاشی گذشته ایران نبوده است.

نقاشان طراز اول نیستند و وسایل مورد استفاده زیاد خوب نیستند و از بین رفتنی هستند. شاهنامه و صحنه های کربلا اصلی ترین مفاهیم و موضوعات نقاشی هستند. نقاشی ها کاملاً توصیفی و دیداری هستند. اوج این اثرها در قاجار است و ادامه سنت نقاشی قاجاری است. با از بین رفتن قهوه خانه ها این آثار هم کمتر به چشم می خورد. هنوز این مکتب وجود دارد ولی مورد مصرف ندارد. فیلمساز  با استفاده از تمهیدات گفتار متخصص که آیدین آغداشلو نقاش معاصر است، در مواردی چهرۀ او و در نماهایی صدایش، قسمت اعظم فیلم را به آشنایی ما با این کارها اختصاص می دهد و با گفتار دوربین را بر روی نقاشی ها همانند قلم مو می کشد و چشم ما را در جریان امور توصیفی نقاشی قرار می دهد. در یکی دو سکانس هم عکس های قدیمی شاخصین این کار، در قسمتی هم عکس قدیمی مربوط به این نقاشی و جمع شدن مردم در شهر احتمالاً دوره قاجار را به تصویر می کشد. در مجموع فیلم موجز و با تدوین تصویر حرفه ای و جالبی است که از زیاده گویی سخنان و موضوعات فرعی اجتناب می کند.