فارس، شهرضا، بزرگان، آقا شیخ محمد باقر قمشه ای
حجه السلام آقا شیخ محمد باقر قمشه ای از افاضل علماء عصر و جامع معقول و منقول و از حکماء بزرگ بوده، محمد باقر قمشه ای در اصفهان به تدریس علوم معقول و منقول میپرداخته و از مکتب او طلاب علوم دینی استفاده برده و خود دارای فضل و دانش گشته اند. شیخ به سال 1296 ه.ق وفات یافت و در تخت فولاد اصفهان مدفون شد.
جمالی، 64: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، آقا شیخ محمد رضا صهبای قمشه ای
علامه کبیر و فیلسوف بزرگ آقا محمد رضا قمشه ای از مشاهیر حکماء و مدرسین زمان خود بوده وی قبل از 1300 ه.ق از اصفهان به تهران عزیمت فرموده و در مدرسه صدر که در جلوخان مسجد شاه تهران است به تدریس اصول و فقه و فلسفه و دیگر علوم پرداخت و مخصوصاً در علم فلسفه و عرفان یدطولانی داشته و استادی زبر دست بشمار میرفته و جماعتی از بزرگان و دانشمندان از محضر وی استفاده و هر کدام از فیض گیرندگان مکتبش خود حکیم و فیلسوف نامی زمان خود گشته اند. تالیفات : 1- حواشی بر کتاب تمهیدالقواعد ابن ترکه، 2- رساله وحده الوجود و …. . وفات در تهران 1306 ه.ق میباشد.
جمالی، 64: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، آیت الله تقوی
حجه الاسلام آقا سید محمد شریف تقوی شیرازی از اجله علما و مجتهدین جامع الشرایط و مرجع تقلید آیت الله سال ها در شهرضا اقامت داشته آنگاه رهسپار تهران گردیده. آیت الله تقوی دارای تالیفات چندی است، از جمله : 1- کشف المرام فی قانون الاسلام 2- هدیته المسترشدین 3- کشف البیان فی تربیته النسوان 4- قانون الهی 5- مرآت الاصول. آیت الله در سال 1353 ه.ق مطابق با سال 1313 ه.ش وفات و در قم مدفون گردید.
جمالی، 72: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، حاج شیخ محمد حسین
حجه الاسلام آیت الله حاج شیخ محمد حسین بن محمد قاسم قمشه ای کبیر از اجله علما و اعاظم فقها و از شاگردان مکتب علامه انصاری و علامه سید حسین کوهکمری و آیت الله میرزا محمد حسن شیرازی و غیره بوده و مشارالیه یکی از علما برجسته زمان خود شده. در جنگ جهانی اول که عده ای برای جنگ با انگلیسی ها رهسپار عراق و نجف و برلین شده، به صف مجاهدین پیوست. در سال 1336 ه.ق در سن 86 سالگی فوت کرد. تالیفات: ادلته الرشاد 2- عده طریق التدقیق.
جمالی، 75-74: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، حکیم الهی قمشه ای
مرحوم استاد محی الدین قمشه ای از دانشمندان بنام و از مفاخر زمان بود که نظیرش را روزگار بخود کمتر خواهد دید. قلم اینجانب در وصف قاصد سپس شرح دکتر امیر محمود انوار استاد دانشگاه تهران را در مجله یغما در محرم 1394 می آورم: “به سال 1318 ه.ق در شهر «قمشه» بجهان دیده گشود و چون خورشید علم و ایمانش تابیدن گرفت به (محی الدین) ملقب گشت و در ادب (الهی) تخلص نمود. پس از طی مدارج تحصیلی به تدریس ادب و فقه و حکمت پرداخت و بعد از 35 سال تدریس در دانشگاه تهران بازنشسته شد.
کتاب حکمت الهی جلد اول و دوم در شرح فصوص الحکم فارابی و توحید هوشمندان و ترجمه قرآن و تصحیح و تحشیه تفسیر ابوالفتح رازی و ترجمه صحیفه سجادیه و ترجمه مفاتیح الجنان از آثار ارزنده و گرانبهای فرهنگ اسلامی اوست و بخصوص در ترجمه و تفسیر قرآن کریم که رنج فراوان برد و ترجمه ای شیوا از خود بجا نهاد. کتاب تفسیر ابوالفتوح رازی از تصحیح فرمود و در آخر عمر نیز در ترجمه خود بر قرآن مجید تجدید نظر کرد و علاوه بر تصحیح حواشی مفید بر آن افزود”.
جمالی، 88-82: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، سید حسن مدرس اسفه ای
حجه السلام مرحوم سید حسن مدرس بن سید اسماعیل بن میرعبدالباقی از علماء بزرگ از اسفه شهرضا برخاسته. مرحوم مدرس تحصیلات خود را در اصفهان ابتدا شروع فرموده، آنگاه به نجف اشرف رفت و سال ها به کسب دانش پرداخت.
مرحوم مدرس در آغاز مشروطیت وارد سیاست شد و چون مردی بود با روحیه جسور توأم با شجاعت و فضل و دانش برجستگی فکری و سجایای اخلاقی و معنوی خود را ظاهر ساخت تا اینکه از طرف اهالی تهران به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب گردید چند دوره نمایندگی مجلس را به عهده داشت. مدرس گذشته از درجه اجتهاد یک نابغه فکری و یکی از سیاستمداران تاریخ معاصر ایران است.
سید حسن مدرس تا سال 1308 ه.ق در اصفهان به تحصیل مشغول بود و میرزا عبدالعلی هرندی و جهانگیرخان قشقائی و آخوند ملامحمد کاشانی از جمله استادان او بودند. بعد از واقعه رژی (جمادی الاول 1309 ه.ق) به عتبات عالیات رفت و به تکمیل تحصیلات خود در علوم عربی و فقه و اصول و معقول پرداخت و هفت سال بعد به اصفهان مراجعت نمود و در مدرسه جده کوچک مشغول تدریس فقه و اصول گردید.
هنگام نهضت مشروطه خواهان در اصفهان یکی از اعضا برجسته انجمن ولایتی بود و بعد از خلع محمد علی میرزا بر حسب دستور حجج السلام عتبات عالیات و از طرف وکلای دوره دوم مجلس به عنوان مجتهد طراز اول به مجلس شورای ملی دعوت شد و به تهران آمد و از آن پس تا سال 1346 ه.ق در اکثر دوره های مجلس شرکت داشت. بعلاوه در مسجد سپه سالار نیز تدریس می نمود.
مرحوم سید حسن مدرس در سال 1324 ه.ق هنگام جنگ بین الملل اول همراه با بعضی از نمایندگان دوره سوم به اصفهان و سپس برکرمانشاه مهاجرت نمود و در حکومت موقتی که به ریاست مرحوم رضا قلیخان نظام السلطنه مافی تشکیل شد، مسئولیت عدلیه را بعهده داشت.
مدرس در سال 1336 ه.ق بعد از مسافرت به عراق و سوریه و اسلامبول به ایران بازگشت و مجدداً به وکالت مجلس انتخاب گردید و سرانجام مقارن غروب روز 26 رمضان 1357 ه.ق مطابق با 27 آبان ماه از سال 1317 ه.ش چشم ازجهان فروبست. آرامگاهش در شهر کاشمر واقع است.
جمالی، 78-76: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، سید عبدالرضا حجازی
گوینده و نویسنده شهیر و توانا سید الخطبا دکتر سید عبدالرضا حجازی فرزند آقا سید محمد طاهر در سال 1323 ه.ش در شهرضا متولد گردیده. پس از تحصیلات مقدماتی راهی اصفهان و سه سال از محضر مرحوم حجه السلام حاج میرزا علی آقا شیرازی کسب فیض نموده. آنگاه به سال 1339 ه.ش رهسپار قم شده و نزد اساتید بزرگ نظیر مرحوم آیت الله بروجردی و آیت الله مجاهدی تلمذ نموده و بخصوص علم معقول و تفسیر را نزد جناب آقای طباطبائی فراگرفته و در سال 1350 ه.ش رهسپار تهران و از این سال به نشر معارف اسلامی چه از راه تالیف و چه تبلیغ پرداخته و در این راه سخت مجاهدت و کوشش نموده اند.
بعد از طی دانشکده الهیات دکترا را در دانشگاه آنکارا به اتمام رسانیده و آنگاه در راه تالیف افتاده و آثاری ارزنده علمی و ادبی از خود به یادگار گذارده که مهم ترین آن ها عبارتند از: 1- کتاب سیستم اقتصادی اسلام 2- کتاب رسالت قرآن.
جمالی، 96: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، سید مهدی حجازی
حجه الاسلام جناب حاج سید مهدی حجازی فرزند دانشمند بزرگوار مرحوم حاج سید فضل الله حجازی می باشد. جناب حجازی در سال 1343 ه.ق در شهرضا تولد یافته و تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ملی شهرضا فرا گرفته آنگاه در اصفهان به کسب علوم عربی پرداخته و ادبیات عرب را نزد حاج آقا صدرکوپایی و … و در قم و سپس نجف اشرف 17 سال به ادامه تحصیل پرداخته. کتاب ها: 1- روش خلیل الرحمان 2- رساله آنتیه الذهب والقصه.
جمالی، 97: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، شیخ اسدالله حکیم
مرحوم شیخ اسدالله حکیم متخلص به دیوانه از حکماء بزرگ و نامی شهرضا است که به سال 1297 ه.ق در شهرضا تولد یافته حکیم اسدالله بعد از فرا گرفتن مقدمات علوم از حکمت و الهیات برای تکمیل معلومات خود رهسپار اصفهان و در مدرسه چهار باغ بسر می برده حکیم اسدالله دارای حافظه ای قوی و خطی نیکو بوده.
آقا شیخ اسدالله از بلده قمشه که در چهارده فرسخی جنوب اصفهان واقع است. پدرش مشهدی جعفر خود آن جناب از ابتدا حد بلوغ به تحصیل علوم راغب گشته با وجود فراهم نبودن اسباب و اشتغال به شغل زراعت علوم عربیت و منطق را در بلده قمشه به حد کمال رسانده و در خدمت حکیم یگانه مرحوم آقا میرزا نصرالله قمشه ای که از شاگردان مرحوم حاج سبزواری بوده علوم کلام و حکمت الهی غیرها را بهر دو طریقه اشراق و مشاء تکمیل فرموده.
سپس از آن به شهر اصفهان هجرت نموده. سال ها مدرس حکمت و کلام و غیرها مشغول و در مدرسه چهار باغ فیلسوفان در کمال نزاهت و آزادی و عفت به سر میبرد و در ضمن انواع علوم ریاضی را به دو طریقه مرسوم قدیم و جدید بر فضائل خود افزوده، تدریس مینمود. لغت فرانسه را نیز بدون رجوع به استاد بقدر کفایت می دانست (چند کتاب درسی را از فرانسه به فارسی ترجمه کرد) و خط شکسته را در کمال خوبی می نوشت. در عنفوان جوانی تقریباً به سن سی و شش سالگی در هجدهم شهر ذیقعده سنه 1334 ه.ق مطابق با 1294 ه.ش در گذشت.
جمالی، 73-71: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، شیخ محمد باقر بن ملامحمد مهدی
حجه السلام مرحوم شیخ باقر بن ملامحمد مهدی قمشه ای عالمی فقیه و متبحر در فقه و اصول در اصفهان میزیست و عده ای زیاد از علما و طلاب طراز اول از محضرش کسب فیض می نمودند. شیخ در سال 1316 ه.ق وفات یافت و در تخت فولاد اصفهان بخاک سپرده شد.
جمالی، 71: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، محمد علی زاهد
مرحوم شیخ محمد علی زاهد به سال 1290 ه.ق در شهرضا «قمشه» دیده به جهان گشود زاهد در کودکی و جوانی بعد از فراگرفتن صرف و نحو عربی به اصفهان رفته و محضر اساتید بزرگ نظیر مرحوم آیت الله نجفی و مرحوم جهانگیرخان قشقایی و آخوند کاشی را درک نموده و از هر فرضی خوشه ای برگرفته آنگاه به مسافرت و سیرو سلوک در ممالک اسلامی پرداخته و مدتی در عربستان و عراق عرب و شیخ نشین های خلیج فارس بسربرده بعد از مراجعت از این سفر در اولین مدرسه دولتی که در سال 1298 ه.ش در شهرضا تاسیس گردیده استخدام و به امر تدریس اشتغال ورزیده. زاهد را ابوالمعارف لقب داده اند و این لقب به مناسبت اولین معلمی است که در شهرضا به استخدام در آمده و عمری را صرف آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان نموده است. وفات 1332 ه.ش اتفاق افتاد.
جمالی، 79-78: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، ملا مصطفی قمشه ای
ملا مصطفی در دوران سلطنت کریمخان (1163 – 1193) تولد یافته و عمده شهرت او در دوران قاجاریه است. ملامصطفی مورد توجه خاص خان قاجار واقع شده، بطوریکه آقا محمد خان وصیت می نماید که جنازه او توسط ملامصطفی به عتبات عالیات حمل شود و اینکار در عهد فتحعلیشاه قاجار جانشین آقا محمد خان انجام گرفته است.
در سالنامه فرهنگ و به نقل از فارسنامه چنین آمده شهریار کامکار فتحعلیشاه هفته ای به سوگواری نشست سپس محمد علیخان قاجار دو هزار سواره و ده هزار مثقال زر مسکوک به اتفاق ملامصطفی قمشه ای که وحید دهر و فرید عصر بود و میرزا موسی منجم باشی را مامور به نقل جنازه آقا محمدخان قاجار به نجف اشرف نمود. سپس جنازه شاه شهید را به نجف اشرف رسانیده به خاک سپردند. ملامصطفی در تخت فولاد اصفهان مدفون است.
جمالی، 63-62: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، ملا مهدی امام جمعه
آیت الله حاج ملا محمد امام جمعه در 1250 ه.ق در قید حیات بوده است. مشارالیه از علماء بزرگ بشمار میرفته. آن مرحوم گذشته از مقام علمی مردی خیرخواه و در امور اجتماعی مردی جدی و خیر به شمار میرفته که از آثار او مسجد امامزاده شاهرضا و پل سید خاتون می باشد. از آثار علمی او شرحی است که بر شرایع نوشته است.
جمالی، 63: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، میرزا محمد علی خلیفه سلطانی
مرحوم میرزا محمد علی خلیفه سلطانی از زهاد عصر خویش بشمار میرفته و در مدیح و پرهیزکاری زبانزد خاص و عام بوده و مردم ارادتی خاص به وی داشته اند. وی در علوم و فلسفه و فقه متبحر بوده است. آرامگاه خلیفه سلطانی در قبرستان قدیمی شاهرضا واقع و زیارتگاه اهل معروف میباشد.
جمالی، 63: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، میرزا محمد مهدی قمشه ای
آیت الله میرزا محمد مهدی قمشه ای از مجتهدین بزرگ و علمای معروف و درجه اول بوده که در سال 1261 ه.ق تولد یافته از آثار او حاشیه ای است بر اسفار ملاصدرا و رساله ای در استصاب میرزا در سال 1330 ه.ق وفات یافت. جنازه آن مرحوم به نجف اشرف منتقل شد و در آنجا مدفون گردید.
جمالی، 72: 1355
فارس، شهرضا، بزرگان، میرزا نصرالله حکیم
مرحوم میرزا نصرالله حکیم یکی دیگر از بزرگان اهل معرفت و حکیمی بوده است بزرگوار از شهرضا که در سال 1257 ه.ق تولد یافته. میرزا ابتدا در اصفهان تحصیل نموده سپس رهسپار سبزوار گردید و در محضر حاج ملا هادی سبزواری به کسب علم پرداخته. مرحوم حکیم در سال 1324 ه.ق وفات یافته و در آستانه شاهرضای اصفهان مدفون گردید.
جمالی، 72-71: 1355
تهران،بزرگراه شهید چمران بلواردانشجو،دانشگاه شهید بهشتی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی
طراحی شده با افتخار توسط آژانس توسعه کسب و کار پرواز
