فارس، شهرضا، مراسم

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، خواستگاری (دلّالگی)

تعدادی از زنان فامیل داماد که معمولاً مادر، خواهر، خاله و عمه هستند برای خواستگاری به خانه دختر مورد نظر می روند و بطور مستقیم یا غیر مستقیم نشان می دهند که خواستگار دختر هستند و او را می بینند چنانچه او را پسندیدند بار دیگر به خانۀ وی رفته و بطور صریح موضوع را با مادر دختر در میان می گذارند و در صورت قبول ، مراسم «کدخداگی» آغاز می شود.

حجازی، 132-131: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، کدخداگی

عده ای از مردان طرف داماد که معمولاً پدر و پدربزرگ و برادران و دایی و یا عموها هستند جهت تعیین مهریه به خانۀ دختر می روند. این کار چون با قرار قبلی صورت می گیرد خانوادۀ دختر هم برای انجام این کار بزرگان فامیل را دعوت کرده و پس از بحث و گفتگوهایی مقدار مهریه مشخص و در ورقه ای ثبت می شود که به این کاغذ «سیاهۀ قباله» می گویند که به امضای اعضای حاضر در جلسه می رسد.

حجازی، 132: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، شیرینی پشت پا کدخدا

فردای آن شب که صورت قباله تهیه شده، خانوادۀ عروس مقداری شیرینی و آجیل و پارچه و … به خانۀ داماد می برند که به «شیرینی پشت پا کدخدا» موسوم است.

حجازی، 132: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، شیرینی خوران

پس از مراسم کدخداگی، زنان خویشاوند عروس و داماد در خانۀ عروس جمع شده و شیرینی صرف می کنند معمولاً مادر داماد هدیه ای به عروس که شامل طلا یا پارچه می باشد می دهد. مراسم شیرینی خوران هم اکنون کم و بیش معمول است.

حجازی، 132: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، دستمال شب جمعه ای

معمولاً در اولین پنجشنبه بعد از مراسم شیرینی خوران، خانوادۀ عروس مقداری شیرینی و آجیل، جوراب و یک عدد دستمال تحت عنوان دستمال شب جمعه ای برای داماد می برند.

حجازی، 133: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، افطاری ماه رمضان

اگر در فاصلۀ عقد و عروسی ماه مبارک رمضان فرا برسد داماد افطاری که شامل غذا و میوه و شیرینی خصوصاً (پشمک ، زولبیا و بامیه) است به خانۀ عروس می برد.

حجازی، 133: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم عقد

برای کسب اجازه از پدر عروس و تعیین روز عقد، معمولاً پدر و برادران داماد به خانۀ عروس آمده، تاریخ عقد و برپایی جشن را مشخص می کنند. پس از آن عروس و دو سه نفر از زنان بسیار نزدیک فامیلش به همراه داماد و مادر وی و چند نفر همراه به منظور خرید لباس عقد و طلا و جواهر و … به بازار می روند و اجناس خریداری شده مربوط به عروس را به خانۀ داماد و اجناس داماد را به خانۀ عروس می برند.

در گذشته برای حمل اجناس عروس از طبق های چوبی (خوانچه) استفاده می شد که بر روی سر می گذاشتند و در یکی کفش و لباس عروس و در یکی دیگر چند میوه و در دیگری چند نوع شیرینی و در طبق دیگر قرآن و آیینه و شمعدان و گل و در یک طبق دیگر مقداری قند و چای و کبریت و حنا و … قرار داده می شد.

حجازی، 133: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، میهمانی داماد

چند شبی پس از مراسم عقد بنا بر دعوت قبلی، خانواده عروس، بستگان نزدیک داماد را برای صرف شام دعوت می کنند و داماد هدیه ای همچون طلا یا لباس به عروس اهدا می کند.

حجازی، 134-133: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم عروسی

برای تعیین تاریخ عروسی چند نفر از خانوادۀ داماد با اطلاع قبلی به خانۀ عروس می روند و تاریخ و نحوۀ برگزاری مراسم عروسی را مشخص می کنند. در قدیم رسم بر این بود که شام شب عروسی را داماد و برای فامیل خود تهیه می کرد و مواد اولیۀ شام خانواده عروس را نیز به خانۀ عروس می بردند، ولی اخیراً معمول است که شام تهیه شده را به خانۀ عروس می برند. در قبال شام شب عروسی که داماد متقبل مخارج آن می شود، در شب سوم عروسی خانوادۀ عروس درصدد جبران برخواهند آمد.

حجازی، 134: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، حمام دزدانه (حموم دزده)

یک شب قبل از مراسم عروسی، داماد برای فامیل های عروس – که در خانۀ عروس جمع شده اند – شام تهیه کرده، می برد. این شب را شب حمام دزده می گویند. در این شب جمعی زنان فامیل داماد به خانه عروس آمده، وی را به حمام می برند (در قدیم چون در خانه ها حمام نبوده به حمام عمومی محله می رفتند).

اخیراً در چنین شبی، عده ای از خانوادۀ داماد به قصد نوشتن جهیزیه به خانۀ عروس می آیند و پس از صورت برداری از جهیزیه عروس آن ها را به خانۀ داماد برده، به طور مرتب در آنجا می چینند. به این مراسم، جازنویسی و جاز بردن می گویند که همان نوشتن و بردن جهیزیه عروسی است.

حجازی، 134: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، حمام آشکاره

شب عروسی پس از صرف شام، عروس به حمام برده می شد و با تشریفات خاصی به خانه اش بر می گشت. از طرفی داماد را هم به حمام می بردند که چند نفر از جوانان فامیل هم او را همراهی می کردند و دو یا سه نفر از بستگان داماد بویژه از سادات فامیل لباس دامادی را به وی می پوشاندند که به آن ها «ساق دوش» می گفتند و از طرف عروس معمولاً تکه ای پارچه را زیر پیراهنی که به آن عرقگیر می گفتند به آن ها هدیه می شد.

پس از حمام داماد را در مجلس جشن می نشاندند. نیمه های شب عده ای از زنان و مردان خویشاوند داماد برای آوردن عروس به خانۀ وی می رفتند. پس از مدتی نشستن، قباله و صورت جهیزیه را که به اعضای خانواده داماد و پدر و تنی چند از خویشانش رسیده بود با مقداری شیرینی (معمولاً کله قند) داخل ظرفی نهاده، جلو پدر عروس می گذاشتند و بدین ترتیب اجازۀ بردن عروس را از پدرش می گرفتند. سپس پدر عروس به اتاقی که عروس در آن بود رفته و اصطلاحاً چادر عروسی را بر سرش می کند و او را به پدر و مادر داماد می سپارد و به آنها سفارش و توصیۀ خوش رفتاری را می نماید. سپس پیاده (و اخیراً با ماشین به صورت کاروان عروس) به طرف خانۀ داماد حرکت می کنند.

در این موقع مراسم «شمع روشن» دم در خانۀ داماد انجام می گیرد. شمع روشن، شامل آیینه و مقداری گل و گلاب پاش و یک منقل آتش که روی آن اسپند ریخته شده و همچنین ظرفی پر از نقل و یک جلد قرآن مجید می باشد. در این وقت یک نفر با خواندن عباراتی در مدح پیامبر و حضرت علی و حضرت فاطمه (ع) آینه را رو به روی عروس گرفته، سپس قرآن را به دور سرش می گردانند و نقل و گلاب را بر سرش می پاشند. پس از این گوسفندی را جلو عروس ذبح می کنند و بعد از آن عروس را وارد خانۀ داماد می نمایند و او در حجله (خنجله خونه) می نشیند. پس از آنکه داماد نیز در جنب عروس قرار گرفت زنان حاضر در مجلس، کف زنان به جشن و شادمانی می پردازند.

حجازی، 136-135: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم صبح سوم

صبح سوم پس از عروسی، زنان فامیل عروس به خانۀ داماد آمده، عروس را به اتاق پدر شوهر و مادرشوهر می برند و آنان نیز به عروس خود هدایایی می دهند و آنگاه همگی به خانۀ پدر عروس می روند. در مقابل خانه، پدر عروس گوسفندی را جلو دامادش ذبح می کند و همگی داخل خانه شده، زنان و مردان جدا می نشینند و پس از صرف چای و شیرینی و میوه، هدایایی از جانب پدر و مادرعروس و به عروس و داماد داده می شود.

همچنین مقداری آجیل و نقل در جیب داماد می ریزند و مقداری هم به همراهان عروس می دهند و نزدیک ظهر هر کس به خانۀ خود می رود.

حجازی، 136: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم ظهر سوم

در گذشته رسم بر این بود که برادر بزرگتر یا عمو و دایی داماد، داماد و بستگان نزدیک وی را برای ناهار ظهر دعوت می کردند.

حجازی، 136: 1375

1375 ، 136

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم عصر سوم

در این مراسم زنانی که در عروسی شرکت کرده اند به منزل داماد رفته، برای عروس و داماد هدیه می برند.

حجازی، 137-136: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، مراسم شب سوم

قبلا شامی که شب عروسی، داماد برای عروس و بستگانش برده، شب سوم بنا بر دعوت قبلی، پدر عروس فامیل نزدیک داماد و او را به صرف شام دعوت می کند.

حجازی، 137: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، دیدن شبی

معمولاً یک هفته پس از عروسی، پدر و مادر و بستگان نزدیک داماد با هدایایی به خانۀ عروس می روند.

حجازی، 137: 1375

فارس، شهرضا، مراسم، ازدواج، دیدن روزی

حدود 10 روزپس از عروسی فامیل نزدیک عروس با هدایایی، یک روز بعد از ظهر به خانۀ داماد می روند و از آن پس فامیل نزدیک عروس و داماد آن ها را به میهمانی فرا می خوانند که به «میهمانی داماد» معروف است.

حجازی، 137: 1375